السلام علیکم و رحمت الله و برکاته!

بسم الله و محمداً و مصلیاً اما بعد فقد قال الله تعالی والذین جاهدوا فینا لنهدینهم سبلنا و ان الله لمع المحسنین، صدق الله العظیم

علمای محترم، متخصصین و حضرات گرامی، امروز روز خوشی است که در این تالار جمع شده‌ایم تا برای امتحان آماده شویم و امتحان بدهیم. در کتاب‌های اصول فقه ما و شما این موضوع واضح است که جهاد حسن بغیر هی است، اما هدف اصلی آن اقامه حکومت اسلامی است. وقتی حکومت اسلامی اقامه شود، دین الله تعالی حاکم خواهد شد و دین الله تعالی محفوظ خواهد ماند. علمای دین خلافت را چنین تعریف می‌کنند: ((خلافة عن صاحب الشرعه و من خاصة الدین و سیاست دنیا به)) سرپرستی حکومت اسلامی چیست؟ نیابت از حضور علیه سلام در دو مورد: حفاظت دین و سیاست دنیا به دین. حفاظت دین دو معنا دارد: حفاظت دین و تطبیق دین و تعبیر دیگر حقوق الله. دوم، سیاست دنیا به دین. این دو کار در نیابت از حضور علیه سلام انجام می‌شود و این دو وظیفه به علمای کرام نیز منتقل شده است.

الحمدالله در مرحله جهادی، مردم افغانستان بیش از چهار دهه قربانی داده‌اند. در دوره اخیر بیست ساله تحت رهبری علمای کرام، این دوره بسیار پیچیده بود. کفار جهان به افغانستان آمدند، اما تحت رهبری علمای مدارس، شیوخ و بزرگان، مردم چنین قربانی دادند که تاریخ اسلام از چنین قربانی خالی است. پس از آن، حکومت اسلامی در افغانستان حاکم شد. این حکومت اسلامی به قیمت بسیار بزرگی برای افغان‌ها تمام شد و مدارس دینی ما و طبقه علمی ما به قیمت بسیار بالایی به دست آمد. مردم ما، جوانان، حافظان، علمای کرام و افراد مختلف قربانی زیادی دادند و بسیاری از مردم ما به شهادت رسیدند.

در تعداد زیادی از علمای خاص در تاریخ اسلام برای یک نظام شهید نشده‌اند. از نظر کمیت، مثال ندارد و از نظر کیفیت، داستان دیگری است که شهیدان تمام دنیا در کنار هم نمی‌توانند به یک شهید از اصحاب کرام برسند. اما از نظر کمیت، این چنین قربانی سنگین علمای افغانستان بی‌نظیر است.

بنابراین، این نظام با هزینه بسیاری به دست آمده است. این نظام، نظام خود ما است و برای آن هزینه زیادی پرداخته شده است. اکنون دو وظیفه مهم این نظام: حفاظت دین و تطبیق دین، اولین وظیفه آن است. حفاظت دین، تطبیق دین و تقویت آن. برای این کار باید چه کرد؟ به کشور چقدر نهاد علمی نیاز دارد، به چقدر شخصیت علمی نیاز دارد، به چقدر تخصص نیاز دارد؟ چگونه نیازهای علمی کشور اسلامی خود را از داخل تأمین می‌کنیم؟ این مسأله بسیار مهم است، رساندن دین به دنیا، این وظیفه ما است ((بلغ ما انزل الیک)). امروز دنیا را نگاه کن، کجا رسیده‌ای؟ علمای ما در این میدان چقدر پیشرفت کرده‌اند؟ ما الحمدالله به تمام دنیا تصویری زیبا از جهاد ارائه داده‌ایم، مسلمانان تمام دنیا امیدوار شده‌اند، به مردم ثابت شده که جهاد نتیجه دارد، به مردم ثابت شده که علما می‌توانند یک نظام بیاورند، به مردم ثابت شده که علما با ملت می‌توانند کنار بیایند، ملت‌ها می‌توانند به آن‌ها اعتماد کنند، به مردم ثابت شده که علما می‌توانند در مقابل یک قدرت بزرگ مقاومت کنند. بنابراین، در میدان جهاد، ما استاد تمام دنیا هستیم. اما در میدان علم، ما باید مسیر طولانی را طی کنیم. همچنین، حفاظت دین، عقیده حقه و نظریه صحیح، این نیاز به قدرت پشت دارد. اگر قدرت نداشته باشید، عقیده زیبا، نظریه زیبا و مرکز دینی نمی‌تواند دوام بیاورد. در این بیست سال، مدارس ما و جماعت‌ها و خانقاها بودند، علما نیز بودند، اما قدرت با دشمن بود. مدرسه ما بمباران می‌شد، علما شهید می‌شد، خانقاها بمباران می‌شدند. چرا؟ زیرا قدرت پشت سر ما نبود. اگر چه ما با استفاده از علوم عصری به دست آوردیم، اگر چه استفاده از اسلحه و تولید ماین توسط علوم عصری به دست آمده است. اگر ما در مدرسه صرف و نحو، منطق و این مسائل را یاد گرفتیم، در آنجا راه ساختن تانک و راه ساختن بمب وجود ندارد. این علوم عصری هستند که اگر چه ما با آن‌ها نتیجه گرفتیم، این به خاطر تولید علوم عصری بوده است. بنابراین، به تقویت قدرت نیاز داریم. ((واعد لهم ما استطعتم من قوه)) نظام تو، نظام خودت است، هر بخش این نظام را با دست خودت نگه می‌داری، رنگ دین به آن می‌دهی و در روشنایی دین از آن استفاده می‌کنی.

ساخت تانک ضروری است، چه کسی آن را می‌سازد؟ مهندس آن را می‌سازد. اگر مهندس نداشته باشی، چه کسی برایت تانک می‌سازد؟ استفاده از آن را علما به او نشان خواهند داد. این علیه مسلمان استفاده نمی‌شود، علیه کفار استفاده می‌شود، برای حفاظت از دین استفاده می‌شود، برای حاکمیت دین استفاده می‌شود. اگر مهندس نداشته باشی، نمی‌توانی وطن خود را آباد کنی، نمی‌توانی از دین دفاع کنی، اگر قدرت نداشته باشی، حکومت اسلامی را قربانی می‌کنی، اما نمی‌توانی آن را حفظ کنی.

ما و شما مدارس داریم، اما اگر قدرت نداشته باشیم، همین مدرسه را مردم بر ما خراب می‌کنند و بمباران می‌کنند. به هر ترتیب، این جای خوشحالی است. الحمدالله امیرالمؤمنین به این موضوع توجه کرد. یک سال پیش، مذاکره‌ای با او داشتم که تحصیلات عالی، لیسانس و ما فوق لیسانس مدارس دینی باید به چارچوب تحصیلات عالی منتقل شود. یکی از معمول‌های دنیا است، دوم اینکه سند تحصیلات دینی ما و شما فقط محدود به خانه بود. سند فراغت می‌آمد و در خانه می‌ماند، در سطح کشور اعتبار نداشت، در سطح دنیا اعتبار نداشت. وقتی سند تحصیلات عالی ما و شما از معیار تحصیلات عالی عبور کند، در سطح کشور اعتبار پیدا می‌کند. در تمام کشور هر اداره‌ای برای تو باز می‌شود، می‌توانی دین را به مردم برسانی، می‌توانی به مردم خدمت کنی، ظرفیت خود را بالا ببری، می‌توانی کارشناسی ارشد و دکترا بگیری.

امروز که ما و شما کمبودی را احساس می‌کنیم، در این نهادهای آموزشی و تحصیلی، کمبود دین بود و این کمبود برطرف شد. به همین دلیل این انقلاب‌ها بر ما آمدند. اگر دین کامل به فرزندان مسلمانان رسیده بود، با این مشکل مواجه نمی‌شدیم. تا کنون علما مشکل قانونی داشتند، نمی‌توانستند به دانشگاه‌ها بروند، بنابراین نه شاگرد می‌توانستند بسازند و نه استاد. مشکل قانونی داشتند، اما الحمدالله اکنون آن مشکل قانونی حل شده است. می‌توانی به هر جایی بروی، اگر لیسانس می‌گیری، اگر کارشناسی ارشد می‌گیری، اگر دکترا می‌گیری، راه برایت باز است. محدودیت زمانی از بین رفته است، هر زمانی می‌توانی قانونی بیایی، کسی نمی‌تواند تو را حرکت دهد. اگر فوق العاده بیایی، مردم می‌توانند تو را حرکت دهند.

دوم اینکه دروازه دنیا برای تو باز شده است. قبلاً سند مدرسه داشتی و در یک کشور نمی‌توانستی از آن استفاده کنی. اکنون که سند تحصیلات را می‌گیری و به کشور دیگری می‌روی، وزارت خارجه بر آن مهر می‌زند. می‌توانی در کشور دیگری امامت کنی، درس و تدریس کنی، لیسانس بگیری، کارشناسی ارشد بگیری، دکترا بگیری، هر کاری می‌توانی انجام دهی. محدودیت مکانی از بین رفته است. وظیفه ما و شما است که از یک طرف قربانی دادیم برای آوردن این نظام، اما ده برابر بیشتر قربانی خواهیم داد برای موفقیت این نظام، برای حفظ این نظام.

باید به دنیا ثابت کنیم که این همان نظام اسلامی است که می‌خواهد با دنیا همراه شود. این نظام اسلامی است که در این نظام علما توانایی تعامل با دنیا را دارند. آن‌ها توانایی دارند که با لهجه معاصر با دنیا صحبت کنند و دین را برسانند. با لهجه معاصر از دنیا منفعت بگیرند، با لهجه معاصر خود را حفظ کنند، به آن‌ها ضرر نرسد. این نیاز به کار ما و شما دارد.

الحمدالله بسیار خوشحالیم که علما رهبری مجاهدین را بر عهده گرفتند، درس‌ها را رها کردند، با این بدن‌های ضعیف و عصاها به میدان جهاد رفتند و حوصله مجاهدین را بهتر کردند. الحمدالله جای خوشحالی است. روز دیگر در کابل امتحان گرفتیم، همین علمای بزرگ آمدند و نشستند. به آن علما و استادان گفتم که این فقط برای حوصله شما آمده‌اند. این علمای بزرگ نیازی به سند ندارند، این افراد رسیده‌اند، صدها و هزاران شاگرد تربیت کرده‌اند، به این سند نیازی ندارند که به مردم خود را بشناسانند. این مردم نظام را دوست دارند، در این نظام قربانی داده‌اند، شاگردانشان شهید شده‌اند، خویشاوندانشان شهید شده‌اند، مشکلات زیادی را تحمل کرده‌اند. اما برای موفقیت این نظام امروز آمده‌اند و امتحان می‌دهند. آن‌ها امتحان نمی‌دهند که من به سند نیاز دارم، که فردا وزیر شوم یا پستی بگیرم. بلکه فقط برای موفقیت برنامه نظام آمده‌اند.

الحمدالله امروز که ما در برابر شما نشسته‌ایم، همه علمای بزرگ هستند، صدها و هزاران شاگرد دارند و رهبران صف جهاد هستند. زحمات کشیده‌اند، قربانی داده‌اند. اما امروز برای این تصور آمده‌اند که به علما ثابت کنند که همان‌گونه که در میدان جهاد قربانی می‌کردند و با اتفاق ایستاده بودند، در هر برنامه نظام نیز با همت ایستاده‌اند.

آن‌ها برای حوصله شما آمده‌اند. ما بسیار خوشحالیم و امید داریم که مردم افغانستان نیز همت دارند. در هر میدانی که پیش می‌روند، همت و ذکاوت دارند. الله تعالی فکری که به این مردم داده، به هیچ قوم دیگری نداده است. حافظه‌ای که آن‌ها دارند و قدرت حافظه‌ای که دارند، هیچ قوم دیگری ندارد. بنابراین من امید دارم که در مدت کوتاهی علمای افغانستان به دنیا ثابت خواهند کرد، همان‌طور که در میدان جهاد به دنیا ثابت کردند، که افغان‌ها در میدان جهاد در دنیا یک حیثیت دارند و علمایشان نیز در میدان علم یک حیثیت دارند.

ما با امیرالمؤمنین حفظ الله صحبت کرده‌ایم که در هر زون امتحانات تخصصات را برگزار کنیم. سپس او به ما وعده داده است که این سال آن را شروع کنیم. شیخ صاحب نیز توجه دارد که تخصصات مختلف در بخش‌های مختلف در هر زون شروع شود. کشور ما در روشنایی اسلام نیازهای زیادی دارد، در روشنایی علم نیازهای زیادی دارد. یکی عبادات ما و دیگری معاملات و اعتقادات ما هستند. نماز، زکات، روزه، حج، همه این مسائل آسان هستند. مسائل ملکی نیاز به زور دارند، تعامل با دنیا نیاز به قدرت زیاد دارد. همراهی مثبت با دنیا در روشنایی اسلام نیاز به زور زیادی دارد.

این در تخصصات انجام می‌شود، این نیاز به زحمت زیادی از ما دارد. این تنها با دروس معمول ما و سپس یک دوره کوتاه اتفاق نمی‌افتد. این زمینه‌های تخصص نیاز به آموزش و پرورش دارند تا ما به دنیا ثابت کنیم که ما می‌توانیم در روشنایی اسلام یک تعامل مثبت با دنیا داشته باشیم. در این راه اسلام را بفهمیم. این زمینه‌های دیگری است که در آن‌ها باید خود را بفهمیم، مانند نظام سیاسی اسلام، نظام اداری اسلام، نظام اجتماعی اسلام. از نظر علم و هنر خود را بفهمیم، سپس در روشنایی اسلام یک تعامل مثبت با دنیا داشته باشیم. به دنیا بگوییم که در این راه با شما همراه هستیم، مشکلی نداریم. در این راه با شما همراه هستیم، این مشکل را با شما حل می‌کنیم. در این راه با شما همراه نمی‌شویم.

سه دسته‌بندی از قوانین دنیا وجود دارد:

یکی که با آن‌ها مشکلی نداریم، یکی که با آن‌ها مشکل داریم اما می‌توانیم راه حل پیدا کنیم و سومی که نمی‌توانیم با آن‌ها همراه شویم. مسائل مهم مانند مسأله حاکمیت اعلی یا مسائل دیگر که نمی‌توانیم با آن‌ها همراه شویم. اما باید در قوانین دنیا خود را بفهمیم، اسلام را مطالعه کنیم، ببینیم که کجا می‌توانیم همراهی مثبت با دنیا داشته باشیم، کجا می‌توانیم راه حل پیدا کنیم و کجا نمی‌توانیم همراه شویم.

در مقابل قوانین دنیا که می‌آید، ما می‌لرزیم زیرا قوانین دنیا را نمی‌فهمیم و اسلام را نیز مطالعه نکرده‌ایم. یک جنجال بزرگ که با دنیا داریم، در دنیای قوانین است. به هر ترتیب، این جای خوشحالی است.

دیروز هم به شما اطلاعاتی در مورد امتحان داده شد. امارت اسلامی متعهد است که معیارهای علمی ما و شما ضعیف نشود و بهبود یابد. بنابراین در داخل کشور سهولاتی برای شما فراهم شده است. الحمدالله اکنون سهولات زیادی فراهم شده است و در روشنایی آن سهولات، شما راحتی بیشتری خواهید داشت.

سیستم امتحانات اداره ملی امتحانات بسیار آسان و ساده است، فقط روش کار تغییر کرده است. ما و شما که در مدرسه سوالات و جواب‌ها را می‌گرفتیم، آن‌ها سوالات سنگین و طولانی بودند. رفع الیدین مذاهب را بنویسید، دلایل آن‌ها را بنویسید، دلایل ترجیح مذهب حنفی را بنویسید، یک داستان طولانی بود. طروح از نظر ماهو الراجح بنویسید؟

در اینجا سوالات بسیار آسان است. نماز عصر یک رکعت است، دو رکعت است، سه رکعت است، یا چهار رکعت است؟ بنابراین یک فروشنده هوشمند که مطالعه اسلامی داشته باشد نیز می‌تواند در آن موفق شود. زیرا هم سوال وجود دارد و هم جواب. یکبار که با روش آشنا شدید، کار آسان می‌شود. حلوای آماده است، فقط نیاز به خوردن دارد. دیروز نیز از سوی کمیته امتحانات کانکور به شما توضیح داده شد. اکنون دوباره به شما نشان داده می‌شود. این بسیار آسان است. در حل سوالات مدرسه کولمه‌های ما و شما بیرون می‌آمد. این امتحانات بسیار آسان هستند، فقط سیستم کمی جدید است ولی روش حل آن بسیار آسان است.

علمای عزیز! یک حرکت در حال پشت پرده است که می‌خواهد این برنامه را ناکام کند و علمای ما را به حالت قدیمی برگرداند که سندشان در خانه باشد و کسی آن‌ها را خارج از مدرسه نشناسد. آن‌ها می‌خواهند شما را به حالت قدیمی برگردانند. در چارچوب امارت اسلامی هر سهولتی برای شما فراهم می‌شود. معیارهای علمی در حال باقی می‌ماند. ان شاءالله! در آن خوشحال خواهید شد.

واخر دعوانا انالحمدالله رب العالمین!